Nieuws en fake nieuws in tijden van corona – extra lesmateriaal Nieuws in de Klas

21 april 2020

Het nieuws over het coronavirus kan voor jongeren overweldigend zijn. Er circuleren ook heel wat valse berichten via sociale media. Hoe ga je daar als leerkracht mee om? En hoe bespreek je dit met je leerlingen via de digitale leeromgeving? Nieuws in de Klas geeft graag enkele tips mee.

De meeste leerlingen komen elke dag in aanraking met het nieuws over het coronavirus via televisie, radio, sociale media, familie, … Veel nieuws gaat over de toename van het aantal zieken en doden, een boodschap die op kinderen een grote impact kunnen hebben. In het nieuws krijgen bijzonderheden en uitzonderingen uiteraard meer aandacht. Het coronavirus is veel in het nieuws omdat het een nieuw virus is. De soms alarmerende toon van de berichtgeving neemt dan ook vaak de bovenhand.

 

Lesfiche en extra informatie voor leerlingen

Download hier een extra lesfiche voor jouw leerlingen.

Fake news

Als schokkend nieuws dichterbij komt, is de kans groter dat er geruchten ontstaan. Zo ook rondom het coronavirus. De afgelopen weken werden heel wat valse berichten de wereld ingestuurd, vooral via sociale media. In Marokko werd vorige week zelfs een Youtuber gearresteerd voor het verspreiden van valse berichten. Ook Rusland zorgt voor beroering.

Voor leerlingen is het niet altijd evident om te achterhalen of een bericht echt is of nep. Gelukkig worden verschillende valse berichten op dagelijkse basis ontkracht via zowat alle nieuwsmedia.

Wanneer leerlingen berichten lezen, staan ze hier best even bij stil. Dat kan door de 5W- methode toe te passen: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Meer weten? Neem een kijkje in de  lesfiche een artikel lezen en artikel schrijven).

Daarnaast kunnen ook deze tips hen helpen:

• Lees het hele bericht en nooit alleen de titel
• Ga na waar het artikel vandaan komt
• Is het satire of een column?
• Welke bronnen werden gebruikt?
• Wat weet je over de auteur van het artikel?
• Controleer de datum
• Praat er over met anderen. Wat denken zij?

Ben je niet helemaal zeker of de informatie die je vond, klopt? Check het hier via de factchecker.

Ook op het jongerenplatform WatWat kan je heel wat tips terugvinden nepnieuws te herkennen.

Betrouwbare nieuwsbronnen

Maar waar vind je dan nog betrouwbare informatie? Volg enkele kanalen waarvan je weet dat deze betrouwbare informatie geven. Een overzicht van de nieuwsmedia binnen Nieuws in de Klas kan je hier terugvinden.

Enkele tips:

• Volg de officiële informatie en persconferenties van de overheid.
• De Vlaamse kranten en magazines bieden heel wat betrouwbare informatie via hun websites die dagelijkse (in de meeste gevallen zelfs elke paar minuten) worden geüpdatet. Zowat alle artikels rond corona worden gratis ter beschikking gesteld. Sommige achtergrondinformatie zit wel achter de pay wall. Daarvoor kunnen de digitale logins van Nieuws in de Klas handig zijn: een volledige toegang tot al deze sites gedurende 1 week. Hou zeker de website en de Facebookpagina van Nieuws in de Klas in de gaten om te zien wanneer deze codes aangevraagd kunnen worden.
• Misschien volg je het nieuws liever via Instagram? Wist je dat zowat alle Vlaamse nieuwsmedia ook een Instagrampagina hebben met dagelijkse updates? Zo lees je soms ook wat luchtiger nieuws over corona die de reguliere websites niet meteen halen.
• Of volg de onafhankelijke nieuwssites, VRT NWS, VTM NIEUWS, ….

Extra lessuggesties

Deze opdrachten kunnen leerlingen van op afstand maken en kaderen bovendien in de eindtermen Mediawijsheid en burgerschap.

• Nieuwsdagboek: Hou een week lang een nieuwsdagboek bij. Welk nieuws vinden zij belangrijk? Waarom? Wat is de nieuwswaarde van hun keuzes? Let op: sommige kinderen ondervinden best wel wat stress bij het volgen van nieuws in crisistijden, denk dus goed na of jouw leerlingen hier klaar voor zijn.
• Factcheck Vlaanderen: Kunnen de leerlingen nepnieuws opsporen? Vonden ze iets online of via sociale media dat niet helemaal klopt?
• Iedereen Journalist. Hoe wordt het nieuws gemaakt? Wat zijn de voor- en nadelen van elk medium? Dat ontdek je in deze tool aan de hang van verschillende video’s en getuigenissen met journalisten;
• Laat de leerlingen een eigen krant maken via de KrantenMaker van wat ze de afgelopen dagen meegemaakt hebben. Of laat hen een filmpje, Instagrampost, StopMotion filmpje maken van iets wat ze de afgelopen dagen meegemaakt hebben.
• Er verschijnen heel wat leuke cartoons in de kranten (online en op papier). Kunnen de leerlingen ook zelf een cartoon verzinnen of tekenen over iets dat ze de afgelopen dagen hebben gedaan?
• Of neem eens een kijkje in de online themadossiers, de collectie op Het Archief voor Onderwijs met KLAAR, … 

Raad voor de Reclame publiceert aanbevelingen in kader van Covid-19

6 april 2020

De Jury voor Ethische Praktijken, JEP, onderzoekt of reclameboodschappen conform de regels van de reclame-ethiek zijn. Zo moet een reclameboodschap zich steeds houden aan de regels van de Code van de Internationale Kamer van Koophandel, de ICC-Code, meer bepaald maatschappelijke verantwoordelijkheid, eerlijkheid en waarachtigheid. Is dit niet het geval, kan de JEP oordelen dat de reclamecampagne dient te worden stopgezet.

Door de problematiek van Covid-19 werden er bij de JEP meer vragen en klachten ingediend met betrekking tot enerzijds reclames die niet conform de huidige overheidsmaatregelen zijn (bv. er wordt opgeroepen om langs te komen in de winkel) en anderzijds voor reclames die verwijzen naar het versterken van het immuunsysteem.

De Raad voor de Reclame heeft dan ook aan zijn leden gevraagd om voorzichtig en tactvol om te gaan met hun communicatieboodschappen.

Daarnaast heeft de Raad voor de Reclame een aantal specifieke aanbevelingen gepubliceerd waaraan reclame in deze coronacrisis moet voldoen:

• Vermijd niet-relevante verwijzingen naar de coronacrisis in uw nieuwe reclameboodschappen en draag er zorg voor dat deze geen gedrag in scène zetten dat afbreuk doet aan de door de overheid opgelegde voorzorgsmaatregelen.;
• Besteed bij het verderzetten van uw reeds eerder geplande campagnes of bij het opnieuw inzetten van bestaand reclamemateriaal extra aandacht aan de gewijzigde omstandigheden. Een campagne die in normale omstandigheden geen enkel probleem zou hebben gevormd, kan nu immers ongepast overkomen bij het publiek;
• Speel op geen enkele wijze in op de angstgevoelens die heersen bij het publiek;
• Maak geen expliciete of impliciete claims over de werkzaamheid van uw product specifiek met betrekking tot het voorkomen van besmetting met het coronavirus of het bestrijden van Covid-19.

Sensibiliseringscampagne uitgevers: Blijf in uw kot. Houd afstand. Red levens.

27 maart 2020

Nu de gezondheid van de bevolking op het spel staat, vervullen de onafhankelijke uitgevers meer dan ooit hun informatieve rol  in het belang van onze samenleving. Op de redacties is het alle hens aan dek om onophoudelijk nieuws te maken voor hun nieuwsbrieven, sites of gedrukte pagina’s, ook om te strijden tegen elke mogelijke desinformatie.

Uitgevers van kranten en magazines hebben beslist om al hun krachten te bundelen om de berichten van overheden en gezondheidswerkers nog te versterken en om te zetten in daadkrachtige verandering van het gedrag van elke burger.

Ze publiceren  een heldere sensibiliserende boodschap :

Blijf in uw kot. Houd afstand. Red levens.

 

Samen met het bureau Bonjour willen uitgevers van kranten en magazines het medische personeel en alle gezondheidswerkers ook een hart onder de riem steken voor hun tomeloze inzet, vaak op risico van hun eigen gezondheid.