Nieuw uitgeversrecht goedgekeurd in Duitsland
7 juni 2021
Het Duitse Parlement heeft de omzetting van de Richtlijn Auteursrechten goedgekeurd. De bestaande wet inzake auteursrechten en naburige rechten wordt aangepast aan de richtlijn. In tegenstelling tot andere landen, gebruikt Duitsland een combinatie van copyright wetgeving en mededingingsrecht wat ervoor moet zorgen dat platformen geen oneerlijke voorwaarden voor het uploaden van content opstellen.
De wetgeving stelt onder meer in het kader van de omzetting van artikel 17 (value gap) nieuwe uitzonderingen vast tot het beschermen van perspublicaties:
- Het gebruik van een film- of audiofragment wordt vastgelegd op 15 seconden;
- Er mogen max. 160 tekens gebruik worden van een artikel;
- Er mogen afbeeldingen gebruikt worden van max. 125 kB.
Daarnaast is de reproductie, distributie en openbare reproductie van een werk toegelaten indien het citaten, karikaturen, parodieën en pastiches betreft.
De Richtlijn Auteursrechten stelt ook dat er een passende vergoeding moet betaald worden aan de rechthebbenden. De Duitse wet stelt dat geen afstand kan worden gedaan van de vordering tot vergoeding en dat dit enkel kan worden overgedragen aan een beheersvennootschap. Wanneer de auteur zijn rechten heeft overgedragen aan een uitgever, dient de uitgever op passende wijze worden betrokken bij de wettelijke vergoedingsclaims. Deze kunnen enkel worden ingediend via gemeenschappelijke beheersvennootschappen van auteurs en uitgevers.
De wet stelt dat zowel de auteur als de eigenaar van de rechten op ander materiaal, een passend deel moet krijgen, dat minstens een derde van de inkomsten van de persuitgever moet bedragen. Hiervan kan alleen afgeweken worden op basis van een gemeenschappelijke beloningsregel of een collectieve overeenkomst. Er werd beslist geen forfaitair bedrag vast te leggen aangezien de vergoeding anders te gering kan worden omvat binnen de wettelijke beschermingsperiode van het contract, maar eveneens omdat de verwachte inkomsten niet correct kunnen worden verzekerd.
Er werd ook een arbitragemechanisme in de wet voorzien. Indien binnen de drie maanden geen akkoord wordt bereikt, kan de Minister van Justitie een onderhandelingspartner aanwijzen om te onderhandelen over een gemeenschappelijke vergoedingsregel. Daarnaast blijft ook de arbitragecommissie bestaan, namelijk wanneer er een oneerlijke compensatie wordt gegeven, kan men dit betwisten voor de commissie die dan een voorstel van eerlijke vergoeding kunnen doen.
De inwerkingtreding van de wet is gedeeltelijk voorzien op 7 juni 2021; al is er voor bepaalde wijzigingen een langere termijn voorzien tot 1 augustus 2021.
Duitse openbare omroep beconcurreert krantenuitgevers op ontoelaatbare wijze online
12 januari 2018
Vrijdag 12 januari 2018
Het Federaal Hooggerechtshof in Duitsland (Der Bundesgerichtshof) heeft het speelveld van de openbare omroep ARD[1] op het internet beperkt. De Duitse uitgevers hebben hiermee een belangrijke strijd gewonnen die al sinds 15 juni 2011 speelt. De krantenuitgevers verwijten de openbare omroep dat zij op het internet oneerlijk concurreert met het online aanbod van de private nieuwsuitgevers. Deze openbare omroep kan haar financiering deels halen uit overheidsbijdragen en is dus niet afhankelijk van de werking van de vrije markt terwijl de krantenuitgevers wel hun inkomsten zelfstandig op deze vrije markt moeten verdienen. [2]
Het Federaal Hooggerechtshof heeft op 21 december 2017 geoordeeld dat een app van een journaal van de openbare omroep, genaamd Tagesschau, zijn digitaal aanbod moet beperken omdat deze app op ontoelaatbare wijze concurreerde met de activiteiten van de krantenuitgevers door vooral tekstgerichte nieuwsberichten te plaatsen en minder te focussen op het audiovisuele aanbod. Het Rundfunkstaatsvertrag (de Duitse oproepwet) verbiedt namelijk dat Duitse openbare omroepen een persgelijkend aanbod op digitale media verspreiden.
Het Federaal Hooggerechtshof heeft hiermee het oordeel van de rechtbank in Keulen bevestigd. De openbare omroep heeft enkel nog de mogelijkheid om het arrest voor te leggen aan het Grondwettelijk Hof (Bundesverfassungsgericht).
Verschillende regionale openbare omroepen in Duitsland hadden de afgelopen jaren al aangekondigd hun beleid te zullen bijstellen, dit onder dreiging van rechtszaken door meerdere Duitse uitgevers. Eerder heeft WDR (één van de 9 regionale omroepen van ARD) aangekondigd om zich meer te focussen op het audiovisuele aanbod en het aantal tekstberichten te zullen verminderen.
De strijd tussen de openbare omroep en de commerciële uitgevers speelt niet alleen in Duitsland maar ook in Nederland, België en andere landen in Europa. In Nederland zijn de uitgevers van mening dat de publieke taakopdracht te ruim is. In een open brief aan minister Arie Slob werd in november door de vijf hoofdredacteuren van de grootste landelijke kranten (AD, Telegraaf, Volkskrant, NRC, Trouw) verzocht om de digitale activiteiten van de openbare omroep NOS te begrenzen.
Ook in België zijn er enkele reacties gekomen vanuit de mediasector om het takenpakket van de openbare omroep VRT duidelijker af te bakenen en ervoor te zorgen dat deze opdracht ook effectief wordt nageleefd.
Zo maakte Vlaamse Nieuwsmedia in september 2017 aan de VRT en aan minister Gatz een brief over waarin werd gewezen op het feit dat de nieuwe website vrtnws.be[3] in strijd is met de beheersovereenkomst aangezien het audiovisuele aanbod op deze nieuwe site niet het fundament van het digitale aanbod uitmaakt.
Volgens Vlaamse Nieuwsmedia is vrtnws.be in strijd met de beheersovereenkomst die het volgende bepaalt:
“De VRT biedt een centraal 24/7 nieuwsplatform (VRTNieuws.be) aan als betrouwbare gids in actualiteit, context en duiding. […] Het audiovisuele is het fundament van het digitale aanbod, dat met het oog op de realisatie van bovenstaande ambities wordt uitgewerkt, met ondersteuning van grafiek, foto en tekst”.[4]
De online aanwezigheid van de openbare omroep werkt enkel niet marktverstorend indien dit wordt beperkt tot een multimediale versterking van het VRT radio- en televisieaanbod en tot een extra platform dat de VRT toelaat de beleving van haar netten en merken ook op het internet uit te dragen. Het kan hierbij niet de bedoeling zijn dat een openbare omroep een website ontwikkelt die in rechtstreekse concurrentie treedt met de nieuwssites van de private uitgevers. Slechts een minderheid aan nieuwsartikels op de website bestaan uit video’s, hetgeen bezwaarlijk als het fundament van het aanbod kan worden beschouwd zoals aangegeven in de beheersovereenkomst.
Een goed evenwicht tussen de openbare en private mediaspelers is en blijft van primordiaal belang voor een gezond Vlaams medialandschap. Vreedzame co-existentie tussen de openbare omroep en private mediabedrijven en tussen verschillende business modellen die niet marktverstorend werken, zal alleen maar bijdragen tot de groei van de hele Vlaamse mediasector.
Als reactie op de brief van de Vlaamse uitgevers heeft Wilfried Vandaele op 5 oktober 2017 aan minister Gatz in de Commissie Media van het Vlaams Parlement een vraag ingediend inzake de beheersovereenkomst met de VRT. Minister Gatz heeft tijdens het parlementair debat aangekondigd dat de VRT het initiatief zal nemen om het gesprek aan te gaan met de schrijvende pers waarbij het stappenplan van de VRT om te komen tot meer audiovisuele content in eerste instantie het voorwerp zal uitmaken van dit gesprek. Daarnaast zal VRT ook het voortouw nemen om besprekingen op te starten over de bredere problematiek, met in het bijzonder de advertentie-inkomsten, waar de minister mogelijks een faciliterende rol kan spelen.
[1] De ARD (Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik Deutschland) is een samenwerkingsverband van in totaal 10 Duitse openbare regionale omroepen. Naast de negen regionale omroepen, maakt ook de Deutsche Welle deel uit van de ARD. Alle regionale ARD-omroepen hebben een eigen televisiezender en meerdere radiozenders.
[2] Jaarlijks krijgen de openbare omroepen ARD, ZDF (en hun regionale radio- en tv-dochters) en Deutschlandradio in totaal ongeveer 8 miljard euro, gefinancierd uit kijk- en luistergeld.
[3] Op 22 augustus 2017 lanceerde de VRT de nieuwe website vrtnws.be als vervanger van deredactie.be.
[4] Zie beheersovereenkomst 2016-2020, p. 19.
Duits Parlement keurt naburig recht voor persuitgevers goed
29 maart 2013
Nadat de Bundestag eerder al op 1 maart 2013 een gewijzigde versie van het wetsvoorstel Leistungsschutzrecht für Presseverleger goedkeurde, keurde de Bundesrat op 22 maart 2013 dit wetsvoorstel eveneens goed.
Het wetsvoorstel geeft, naar analogie van de regeling die al jaren geldt voor audiovisuele producenten, aan persuitgevers een gelijkaardige bescherming door de invoering van een naburig recht. De persuitgever heeft het exclusieve recht om het product of delen ervan voor commerciële doeleinden publiek mee te delen, tenzij het gaat om alleenstaande woorden of kleinste tekstfragmenten. Op grond van deze tekst hebben persuitgevers met andere woorden het recht om van zoekmotoren en andere aggregatoren een redelijke vergoeding te eisen voor het weergeven van tekstfragmenten uit kranten en tijdschriften die uit meer bestaan dan enkele woorden.
Ten gevolge van de door de Juridische Commissie ingevoerde wijziging is het oorspronkelijke wetsvoorstel afgezwakt. Het overnemen van “alleenstaande woorden of kleinste tekstfragmenten” is immers toegelaten zonder licentie (en dus zonder het betalen van een vergoeding). Men is de overtuiging toegedaan dat vastgelegd moet worden wat nodig is om het gezochte begrip in een context in te bedden. Een vast aantal tekens kan hierbij niet worden gedefinieerd omdat het zoekbegrip in lengte kan verschillen. De scheidingslijn is de volgende: het bezoek van de oorspronkelijke site mag door het bezoek aan het zoekresultaat niet overbodig worden. Wanneer een zoekmotor of aggregator toch langere tekstfragmenten wenst aan te bieden, moet hij een licentie zien te bekomen.
De reikwijdte van deze bepaling zal nog veel vragen oproepen. Nergens wordt immers gespecificeerd hoelang de overname nu precies mag zijn. Het wetsvoorstel spreekt zich enkel in vage bewoordingen uit: enerzijds vallen afzonderlijke woorden of kleinste tekstfragmenten, zoals headlines in bijvoorbeeld ‘Bayern verslaat Schalke’ niet onder de bescherming van het naburig recht. Anderzijds wordt de vrije, beknopte maar doelgerichte omschrijving van de gelinkte inhoud gewaarborgd. Zoekmotoren en aggregatoren moeten de mogelijkheid hebben om te beschrijven naar welk zoekresultaat ze linken.
Volgens de federatie van de Duitse krantenuitgevers vallen snippets niet onder “alleenstaande woorden of kleinste tekstfragmenten” en dient hiervoor door zoekmotoren en aggregatoren een licentie te worden afgesloten. Het weze duidelijk dat het laatste woord hierover nog niet gezegd is en dat de rechtspraak de komende jaren zal uitwijzen wat precies bedoeld wordt met “kleine delen”.
De wet wordt nu ter uitvoering overgemaakt aan de President waarna het gepubliceerd zal worden en in werking zal treden de eerste dag van de derde maand volgend op de publicatie. De Europese Commissie had eerder deze maand nochtans aangekondigd nadere verduidelijking te zullen vragen aan de Duitse regering naar aanleiding van verschillende klachten betreffende dit wetsvoorstel. Richtlijn 98/34/EC verplicht lidstaten immers de Europese Commissie te notifiëren over voorstellen tot wijziging van regelgeving inzake producten en diensten van de informatiemaatschappij alvorens zij worden aangenomen in nationaal recht.
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Google onder druk bereid tot het sluiten van akkoorden
18 februari 2013
Op vrijdag 1 februari 2013 ondertekenden de Franse uitgevers en Google na drie maanden hard onderhandelen een, volgens Google althans, historisch akkoord. Het gaat om een globaal akkoord dat tot doel heeft innovatie te promoten, het bereik van de websites van de uitgevers te verhogen en hen te helpen bij de noodzakelijke overgang naar een digitaal businessmodel. Voor dit laatste wordt een door Google gefinancierd (60 miljoen euro) fonds voor innovatie in de digitale pers opgericht. Gedurende drie jaar kunnen de uitgevers van dit fonds gebruik maken om mediaprojecten in te dienen. Het sluiten van dit akkoord heeft tot gevolg dat het voornemen van de Franse president Hollande om Google een vergoeding, in de vorm van een naburig recht, te laten betalen van de baan is.
Vlak voor het jaareinde sloten de Belgische Franstalige krantenuitgevers eveneens een akkoord met Google dat een einde stelt aan hun hangende juridische procedures. Op basis van dit akkoord zullen de Belgische Franstalige krantenuitgevers en Google samenwerken om zakelijke opportuniteiten inzake online content te creëren. Bedoeling is om meer bezoekers te brengen naar de websites van de uitgevers, de user engagement te vergroten en de inkomsten van deze sites te verhogen. Hoewel beide partijen verschillende visies behouden met betrekking tot hun respectievelijke juridische standpunten, is Google bereid de gerechtskosten te betalen en met de uitgevers samen te werken aan business partnerships en innovatie die bevorderlijk zijn voor beide partijen.
Deze akkoorden openen alvast de deur voor gelijkaardige overeenkomsten in andere landen. Duitsland daarentegen houdt voorlopig vast aan de invoering van een naburig recht. Het wetsvoorstel dat voorziet zoekmotoren en aggregatoren te laten betalen voor het hergebruik van perscontent ligt ter bespreking voor in de Bondstag.
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Op weg naar een naburig recht voor persproducenten in Duitsland en Frankrijk?
3 oktober 2012
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Op 29 augustus 2012 keurde het Duitse Bundeskabinett de zevende wet tot herziening van de Duitse auteurswet, dat voorziet in een naburig recht voor persproducenten, goed. Deze tekst geeft, naar analogie van de regeling die al jaren geldt voor audiovisuele producenten, aan persproducenten een gelijkaardige bescherming voor de investeringen in hun content. Content die in een digitale omgeving dagelijks ontelbare keren wordt hergebruikt door aggregatoren die hun business model baseren op het reproduceren van andermans materiaal.
De tekst stelt een naburig recht in voor de producent van een persproduct waardoor die zich een exclusief recht om zijn persproduct of delen ervan (bv. snippets) publiek mee te delen voor commerciële doeleinden ziet toegekend. De publieke mededeling ervan is toegelaten in zoverre het niet gebeurt door commerciële zoekmotoren of aggregatoren. De geboden bescherming geldt dus enkel ten aanzien van systematische vormen van toegangverlening tot gepubliceerd materiaal door zoekmachines of aggregatoren en geldt niet voor bloggers, bedrijven, verenigingen of andere privégebruikers. Wanneer deze wet in werking zou treden, dienen zoekmotoren en aggregatoren een licentie aan te gaan voor het hergebruik van deze perscontent.
Deze tekst zal de komende maanden verder worden besproken in de Bundestag en Bundesrat.
In Frankrijk hebben de Franse persuitgevers een gelijkaardig voorstel klaar. Zij engageren zich om afstand te doen van hun recht om de indexering van hun content door zoekmotoren te verbieden. Ratio legis hiervoor is dat de uitgevers de toegang tot informatie immers niet willen belemmeren. Wel dient hun content te worden opgewaardeerd. Ze vragen als tegenprestatie de invoering van een naburig recht hetgeen hen moet toelaten bij zoekmotoren een billijke vergoeding te innen telkens wanneer hun content geïndexeerd wordt. Het tekstvoorstel voorziet in de oprichting van een paritaire commissie waarin zowel persuitgevers als zoekmotoren zetelen. De Commissie dient geleid te worden door een voorzitter aangeduid door de regering en een beheersvennootschap zal instaan voor de verdeling van de geïnde sommen onder de verschillende kranten.
De door het Bundeskabinett goedgekeurde tekst vindt u hier.
Duitsland: dienen zoekmotoren en content aggregatoren weldra te betalen voor het overnemen van snippets uit andere media?
12 april 2012
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Door het auteursrecht beschermde content wordt dagelijks ontelbare keren hergebruikt door zoekmotoren en nieuws aggregatoren zonder dat daar een correcte vergoeding tegenover staat. Het economische model dat door deze aggregatoren wordt verdedigd, is immers gebaseerd op het structureel graaien in het door derden gecreëerde content en het monetiseren van deze content in hun voordeel door middel van advertentie-inkomsten.
Een dergelijk model dat de kosten aan de ene partij laat en de inkomsten aan een andere partij geeft, is onbillijk en kan tot gevolg hebben dat onafhankelijke kwalitatieve content op termijn zal verdwijnen. In verschillende landen wordt dan ook gezocht naar nieuwe tools of remuneratiemodellen die persuitgevers in staat moeten stellen een gedeelte te recupereren van de winst die door content aggregatoren wordt opgestreken op de rug van hun content.
In Duitsland is het uitwerken van een vergoedingsregeling voor persuitgevers voor dergelijk hergebruik één van de prioriteiten van de huidige regeringscoalitie. Zoekmotoren en content aggregatoren dienen in de toekomst een vergoeding te betalen aan persuitgevers voor de verspreiding van artikels of zelfs snippets van artikels. Er wordt gedacht aan een variabel vergoedingssysteem waarbij de vergoeding afhankelijk zal zijn van hetgeen geproduceerd wordt. Het reproduceren van integrale artikels zal een hogere vergoeding tot gevolg hebben dan het enkel reproduceren van de titel en een korte snippet. De vergoeding dient te worden geïnd en verdeeld door een beheersvennootschap.
Deze regeling geldt niet voor individuele internetgebruikers. Zij zullen auteursrechtelijk beschermde content mogen blijven hergebruiken voor privégebruik zonder dat er een vergoeding dient te worden betaald.
Aan de Duitse minister van Justitie werd intussen de opdracht gegeven dit uit te werken. De nieuwe regeling zou volgend jaar in werking moeten treden.
De prioriteitennota vindt u hier.