Europa zet in op mediageletterdheid
4 maart 2022
De komende jaren zet Europa sterk in op mediageletterdheid. Het bevorderen hiervan zorgt enerzijds dat burgers met een kritische blik naar media leren te kijken, en anderzijds helpt het om de impact van desinformatie te beperken.
Het Creative Europe Programme lanceert dan ook het subsidieproject ‘NEWS-Media Literacy’ met een budget van 2,4 miljoen euro. Dit project moedigt de uitwisseling van kennis en ervaring inzake mediageletterdheid aan. De subsidie focust zich op de ontwikkeling van innovatieve, grensoverschrijdende initiatieven en gemeenschappen in Europa.
De oproep heeft als doel te leiden tot: (i) pan-Europese consortia die instrumenten en acties op het gebied van mediageletterdheid ontwikkelen; (ii) fora voor de uitwisseling van gegevens rond leeftijdsgroepen, groepen met beperkte mediageletterdheid, enz. en (iii) ondersteuning bieden aan professionals om zich aan te passen aan het voortdurend veranderend medialandschap.
De samenwerkingsprojecten moeten betrekking hebben om minstens twee van de volgende vier activiteitsdomeinen: (i) activiteiten die voortbouwen op best practices van projecten inzake innovatieve mediageletterdheid en deze uitwisselen en opschalen, door culturele, lands- of taalgrenzen heen; (ii) ontwikkelen van innovatieve, interactieve online tools om oplossingen te bieden voor bestaande en toekomstige uitdagingen in de online omgeving, waaronder desinformatie; (iii) ontwikkelen van materiaal en tools om burgers te leren met een kritische blik naar media te kijken, en hen leren desinformatie te herkennen en hen aan te leren hoe er best mee om te gaan; (iv) ontwikkelen van mediageletterdheid praktijken die zijn aangepast aan de veranderende mediaomgeving, vb. op AI gebaseerde mediaproductie.
Projecten kunnen ingediend worden tot 6 april 2022.
Op 10 maart wordt een algemene infosessie over het project georganiseerd, gevolgd door een Q&A voor de Vlaamse en Nederlandse nieuwsmedia-sectoren op 11 maart. Inschrijven kan via Creative Europe Vlaanderen.
Digital News Report 2021
26 juli 2021
Naar jaarlijkse traditie heeft de universiteit van Oxford zijn Digital News Report gepubliceerd. Anders dan voorgaande jaren werd er uiteraard rekening gehouden met COVID-19 en hoe de pandemie het nieuws heeft beïnvloed. Zo is het geen verrassing dat COVID-19 voor meer misinformatie heeft gezorgd, al is globaal bekeken de hoeveelheid fake news relatief gelijk gebleven met voorgaande jaren. Toch uiten meer en meer mensen hun bezorgdheid over desinformatie en komen veel meer personen ermee in aanraking. In België geeft liefst 36% aan dat ze reeds in aanraking zijn gekomen met foutieve informatie omtrent COVID-19. Als bron wordt niet de media zelf aangehaald, maar voornamelijk politici.
Hoewel bij ons, en in West-Europa in het algemeen, de interesse in nieuws stabiel is gebleven, kan dit niet gezegd worden over de rest van de wereld. Zo stelt men een daling vast van ruim 17 % in Spanje en het Verenigd Koninkrijk en 12% in Italië en Australië. Toch zijn personen steeds meer bereid te betalen voor online nieuws. Waar in België vorig jaar amper 12% van de bevolking betaalde voor online nieuws, is dit gestegen naar 16%, een positieve trend die ook in Nederland voelbaar is. De Scandinavische landen spannen hierbij wel nog steeds de kroon met Noorwegen, waarbij ruim 45% betaalt voor online nieuws, gevolgd door 30% in Zweden.
In vergelijking met voorgaande jaren, werd ook aanzienlijk meer nieuws geconsumeerd, een gevolg van COVID-19. Hierbij worden wel aanzienlijke verschillen vastgesteld inzake de leeftijdsgroepen. Ruim twee derden van de jongeren beschouwen online nieuws als hun voornaamste bron van nieuws, terwijl dit bij de oudere leeftijdsgroep amper een vijfde bedraagt. Deze leeftijdsgroep consumeert nieuws vooral via televisie en print.
Er wordt ook bezorgdheid geuit over de financiële status van nieuwsmedia. Dat nieuwsmedia steeds minder inkomsten genereren is voor de lezers vaak een onbekend fenomeen. Toch is 33% in België bezorgd over de daling in inkomsten en vindt dat de overheid steun moet bieden waar nodig. Daartegenover is echter meer dan 50% niet bezorgd over deze daling aan inkomsten.
Tot slot kan men vaststellen dat het vertrouwen in nieuwsmedia is gestegen. In België is het vertrouwen ruim 54% – met 61% in Vlaanderen en 45% in Wallonië – wat een stijging is van 9% ten opzichte van vorig jaar. Enkel Nederland doet beter met 59%. België doet het dan ook ruimschoots beter dan het globale gemiddelde van 44%. Hier valt echter wel op te merken dat het vertrouwen in nieuws op sociale media globaal slechts 24% bedraagt.
In Vlaanderen is VRT Nieuws nog steeds de meeste betrouwbare bron, gevolgd door VTM Nieuws. De Tijd en De Standaard worden als meest betrouwbare kranten beschouwd.
GUIDELINES EUROPESE COMMISSIE MET HET OOG OP HET VERSTERKEN VAN DE GEDRAGSCODE INZAKE DESINFORMATIE
10 juni 2021
De Gedragscode inzake desinformatie maakt momenteel het onderwerp van herziening uit. De Europese Commissie wil de code versterken waar nodig en hebben enkele aanbevelingen gedaan waar ze de code graag gewijzigd zien.
De Europese Commissie hoopt dat de gedragscode een effectiever hulpmiddel zal worden en heeft volgende aanpassingen voorgesteld:
- Spelers moeten aangemoedigd worden zich bij de code aan te sluiten en er zouden gepersonaliseerde verbintenissen opgesteld moeten worden op basis van de grootte van de spelers en de aard van de diensten.
- Platformen en andere spelers moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat desinformatie gedemoniseerd wordt. Dit kan o.a. door informatie te delen waarbij een advertentie geweigerd werd zodat de transparantie en verantwoordelijkheid verbeterd wordt.
- De code moet het manipulatief gedrag dekken dat gebruikt wordt om desinformatie te verspreiden (bv. fake accounts, georganiseerde manipulatieve campagnes).
- Gebruikers zouden gemakkelijker desinformatie moeten kunnen aangeven. De personen wiens account of content werd aangegeven, zouden de mogelijkheid moeten krijgen hiertegen in beroep te gaan.
- Er is nood aan een betere samenwerking met factcheckers en een regelgevend kader rond de toegang tot data voor onderzoekers.
- Er moet eveneens een monitoringkader komen op basis van de KPI’s die de resultaten en impact van de platformen kunnen meten. De platformen moeten deze gegevens regelmatig delen met de Europese Commissie.
- Er moet een Transparantie Centrum opgericht worden waarbij iedereen die de code ondertekend heeft, moet meedelen welke acties hij heeft ondernomen om aan de code te voldoen, hoe deze uitgevoerd worden en hun data meedelen die nuttig zijn voor de KPI’s. Daarnaast zou ook een permanente task force opgericht moeten worden die helpt de code te herzien.
News Media Europe, de Europese federatie van nieuwsuitgevers, sluit zich aan bij bovenstaande aanbevelingen, maar vraagt bijkomend expliciet de persvrijheid te waarborgen en op te nemen in de herziening van de gedragscode dat:
- De ondertekenaars mogen geen perstitels discrimineren, bv. via aanbevelingssystemen, waarschuwings- of labellingtools.
- De ondertekenaars mogen geen fact-check uitvoeren op redactionele media, die reeds beschikken over interne redactieteams en handelen volgens de journalistieke beroepsethiek.
- Het systeem waarbij gebruikers content aangeven, mag niet als basis dienen om content te verwijderen. Dit kan enkel door rechtbanken of nationale regulatoren.
“CONFIDENCE” maatregelen in de strijd tegen desinformatie
27 april 2021
De Europese Commissie zet de komende maanden extra in om desinformatie te bestrijden en zal richtlijnen publiceren om de gedragscode inzake desinformatie te versterken. Verschillende partijen, waaronder News Media Europe, sporen de Commissie aan tien specifieke maatregelen – de “CONFIDENCE” maatregelen – op te nemen in de richtlijnen:
- Er moeten duidelijke verbintenissen / KPI’s ontwikkeld worden die gemonitord en regelmatig geüpdatet worden om de prestaties van platformen beter in kaart te brengen.
- Er is nood aan transparantie inzake de beschikbaarheid, bruikbaarheid, neutraliteit en verifieerbaarheid van gegevens die nodig zijn voor onderzoekers, journalisten, regelgevers en factcheckers. Zo zou er een mechanisme in het leven moeten geroepen worden om te garanderen dat bedrijven die (gedeeltelijk) toegang geweigerd worden door een platform, hun nationale regulator kunnen inlichten.
- Er mogen geen maatregelen genomen worden die de redactionele controle en integriteit verstoren. Inhoud van redactionele media mag niet als desinformatie beschouwd worden en mag niet zomaar gewijzigd of verwijderd worden.
- Er moet jaarlijks een evaluatie volgen om in te grijpen wanneer er zich mogelijke problemen voordoen.
- Er is nood aan onafhankelijke expertise, audits en monitoring.
- Van zodra een probleem wordt vastgesteld, moet de oplossing gefinancierd worden. Er moet duidelijk zicht zijn op de geldstormen, de transparantie over bedragen en consistente informatie over verwijderde advertenties.
- Er moet ingezet worden op personeel en op investeringen om data te vergaren over de engagementen aangegaan inzake VTE en infrastructuur. Deze gegevens moeten beschikbaar zijn per lidstaat.
- Er moet perfecte informatie inzake advertentieplaatsing beschikbaar zijn.
- Er moet een cross-platform en alleenstaande KPI’s ontwikkeld worden om de omvang van de problemen en de nodige maatregelen ertegen te meten.
- De bevoegde instanties moeten betrokken zijn bij het toezicht en handhaving van de gedragscode.
Platformen pleiten in de Senaat voor het reguleren van fake news
27 januari 2021
In de Senaat zijn de hoorzittingen omtrent het Informatieverslag Fake News nog steeds lopende. Zo werden vorig jaar reeds verschillende professoren, de Vereniging voor Journalisten en de Raad voor de Journalistiek uitgenodigd om hun standpunt uiteen te zetten. De hoorzittingen werden verder gezet op 18 januari 2021 met de staatssecretaris van Digitalisering Michel en met vertegenwoordigers van Facebook, Google, de European External Action Service (EEAS) en de Vrije Universiteit Brussel.
“Sociale media kanalen kunnen niet verantwoordelijk worden gesteld voor elk bericht dat op een platform geplaatst wordt, aangezien ze enkel instaan voor de verspreiding en niet voor de inhoud van een bericht,” poneerde Staatsecretaris Michel. Elkeen zou zelf verantwoordelijk moeten gehouden worden voor de berichten die hij of zij zelf plaatsen. Fake news is de laatste jaren een maatschappelijk probleem geworden. Burgers moeten leren met een kritische blik naar nieuws te kijken.
Facebook en Google hebben reeds zelf voor hun platformen een kader opgesteld. Facebook heeft met zijn Community Standards regels gecreëerd die bepalen hoe iemand zich moet gedragen op het platform, maar niet welke informatie er mag gedeeld worden. Facebook wil hiermee de vrijheid van meningsuiting en de toegang tot betrouwbare informatie garanderen. Het kader van Google omvat daarentegen wel regels omtrent het verwijderen van accounts en de bestrijding van desinformatie. Facebook zal enkel accounts of berichtgeving verwijderen wanneer hun Community Standards geschonden worden. Is dit niet het geval, wordt het bericht enkel minder verspreid of wordt een waarschuwingslabel geplaatst. Facebook vindt namelijk dat het als privaat bedrijf niet kan beslissen wat als “acceptable speech” geldt, maar neemt wel de verantwoordelijkheid om misinformatie te bestrijden.
De EEAS heeft reeds een gedragscode over desinformatie ontwikkeld waarin wordt beschreven (i) hoe platformen moeten omgaan met desinformatie, (ii) hoe ze monitoring kunnen vermijden, (iii) hoe ze meer transparantie kunnen verzekeren en (iv) een kader omtrent algoritmes.
Het delen van online content is een gedeelde verantwoordelijk en moet wettelijk verankerd worden. Om fake news grondig te bestrijden, is een allesomvattend regelgevend kader nodig zodat alle platformen de nodige maatregelen kunnen nemen. Alle partijen verwelkomen dan ook de Europese wetsvoorstellen Digital Services Act en Digital Markets Act.
Praktijkcode inzake desinformatie ten tijde van COVID-19
12 november 2020
De Praktijkcode inzake desinformatie die in september 2018 werd afgesloten, was toe aan een evaluatie. Hieruit blijkt dat platformen, mits de nodige inspanningen, veel kunnen verwezenlijken om desinformatie tegen te gaan. Een heikel punt blijft de transparantie van platformen. Zo wordt nog steeds te weinig informatie verstrekt over hun beleid en gegevens. Platformen moeten zich verantwoordelijker gedragen en duidelijker verantwoording afleggen. Voorts is er nog steeds geen samenwerking tussen platformen en de onderzoeksgemeenschap tot stand gekomen, net zoals andere belanghebbenden, zoals de reclamesector, nog niet werden betrokken bij de Praktijkcode.
Door het gevaar dat desinformatie teweeg brengt, zeker ten tijde van COVID-19, werd door de Europese Commissie aan de platformen gevraagd vooruitgangsrapporten op te stellen over de maatregelen die zij hebben genomen om desinformatie omtrent COVID-19 te bestrijden.
Zowel Google als Facebook hebben zich de voorbije maanden geëngageerd om correct nieuws te brengen en de veiligheid van hun gebruikers te garanderen. COVID-19 heeft platformen verplicht meer maatregelen te nemen dan wat de Praktijkcode verwacht en heeft aangetoond dat platformen meer kunnen realiseren dan wat de Praktijkcode vraagt.
Beide platformen zorgen dat hun gebruikers gemakkelijk bij de juiste informatie terechtkomen. Zo werken beiden samen met o.a. de Wereldgezondheidsorganisatie om de verspreiding van het virus te stoppen en bieden deze organisaties gratis advertentieruimte aan. Zowel Facebook als Google zoeken actief naar misinformatie en verwijderen deze indien nodig.
Zowel Facebook als Google hebben tijdens deze pandemie geïnvesteerd in journalistiek. Zo richtte Google het Journalism Emergency Relief Fund op om kleine tot middelgrote nieuwsorganisaties te ondersteunen. Facebook investeerde dan weer een groot bedrag, enerzijds voor hun Facebook Journalism Project, anderzijds voor nieuwsorganisaties wereldwijd te steunen. Daarnaast werd er door het Facebook Journalism Project en het European Journalism Center een steunfonds opgericht om Europese kleine en middelgrote nieuwsorganisaties te ondersteunen.
Ook hebben beide platformen geïnvesteerd in fact-checking programma’s en werken ze er nauw mee samen. Google doet dit door locatiegegevens mee te delen zodat men COVID-19 beter in kaart kan brengen. Facebook zette dan weer bij 98 miljoen posts wereldwijd een waarschuwing dat de informatie fout of gedeeltelijk fout is en reduceerde hun verspreiding (dit voor de periode april- juni 2020). Facebook is ook een nieuwe campagne gestart om foutief nieuws te herkennen.
Beide platformen ondernemen ook actie tegen advertenties die schadelijke informatie bevatten. Sinds het begin van 2020 blokkeerde Google al meer dan 85 miljoen advertenties betreffende COVID-19. In België werden tot september 426.837 advertenties geblokkeerd, waarmee we het beter doen dan buurlanden Nederland (4.295.544) en Duitsland (10.845.588). Frankrijk doet dan weer beter met “slechts” 421.259 geblokkeerde advertenties. Google schorste in ons land nog geen accounts, maar blokkeerde wel 6 URLs. Facebook heeft de nodige maatregelen genomen om te voorkomen dat advertenties gebruikt worden om misinformatie over COVID-19 te verspreiden. Advertenties die beweren het virus te voorkomen of te genezen, worden geweigerd.
Om te helpen met de strijd tegen desinformatie, zal de Europese Commissie eind 2020 een actieplan voor democratie en het wetgevingspakket inzake digitale diensten voorstellen. Deze zullen de vrije en onafhankelijke media ondersteunen en de regelgeving voor platformen actualiseren.
Moet fake news gereguleerd worden?
7 oktober 2020
De senaat buigt zich momenteel over de bestrijding van fake news. In het kader van het toekomstig informatieverslag werden reeds verschillende hoorzittingen georganiseerd. Op vijf oktober 2020 kwamen onder meer de Vereniging van Journalisten en de Raad voor de Journalistiek hun standpunt uiteen zetten.
De VVJ is van oordeel dat kwalitatieve journalistiek moet worden gewaarborgd door enerzijds de uitgevers, die hun journalisten correcte arbeidsvoorwaarden en een goede werklast bieden, en anderzijds door de overheid, met onder meer de wet van 1963 inzake de erkenning en de bescherming van de titel van beroepsjournalist. Ook mediawijsheid is niet te onderschatten in de strijd tegen fake news. De VVJ maakt een onderscheid tussen desinformatie, waarbij moet ingezet worden op transparantie en fake news, waar er wel degelijk plaats kan zijn voor censuur. Hier kijkt de VVJ naar de online platformen zelf.
Langs de Franstalige kant vindt l’Association des Journalistes Professionnels (AJP) dat platformen zelf actie moeten ondernemen, en wanneer zij dit niet doen, hiertoe moeten worden verplicht. De AJP pleit voor een GAFA belasting die dient terug te vloeien naar degenen die correcte informatie verspreiden.
Volgens de Raad voor de Journalistiek moet men streven naar betrouwbare journalistiek en mediageletterdheid. Fake news moet ofwel worden verboden of men moet waarheidsgetrouwe informatie worden bevorderd. Sociale media mogen zelf niet beslissen welke media “kwaliteitsvol” zijn, hiervoor moet een zelfregulerende raad zijn waarbij media zich aansluiten en vervolgens engageren een gedragscode te volgen. De Raad voor de Journalistiek vindt ook dat de huidige regelgeving voor sociale media voldoende is en vreest dat zelfregulering bij online platformen weinig zal opleveren.
Le Conseil de déontologie journalistique (CDJ) vreest dat wetgeving inzake fake news gevaren inhoudt voor de volledige perssector. Ze opteren dan ook voor meer transparantie, de controle van de geloofwaardigheid van berichten en een samenwerking van alle partijen. Zelfregulering bij de platformen zelf zal volgens hen niet de gewenste resultaten opleveren.
Wat heeft het regeerakkoord in petto voor de sector?
6 oktober 2020
De federale regering is eindelijk gevormd en is uitgemond in de regering De Croo I. Het regeerakkoord vermeldt een aantal relevante zaken voor onze sector:
- Er zal maximaal worden ingezet op de meest gepaste communicatie en gerichte doelgroepcommunicatie bij het beheer van de gezondheidscrisis;
- De regering zal de problematiek inzake het pensioenstelsel voor journalisten bekijken;
- In de kamer bespreekt men al enige tijd een reclameverbod op kansspelen. Het regeerakkoord stelt “gokverslaving te bestrijden” waarbij de wetgeving zal geëvalueerd worden en indien nodig bijgestuurd;
- Er komen maatregelen inzake de toegang tot de bescherming van intellectuele eigendom en de huidige reprografieregeling zal worden aangepast;
- De beheersovereenkomst met Bpost zal worden aangepast aan de gewijzigde behoeften van de burgers en ondernemingen;
- De regering zal blijven inzetten op digitalisering. Dit onder meer door informatieverstrekking en sensibilisering. Zo zal er bijvoorbeeld een campagne komen tegen internetfraude;
- De regering wil meer slagkracht geven aan de Belgische mededingingsautoriteit, naar het voorbeeld van onze buurlanden;
- De regering is van mening dat er een vorm van digitale taxatie moet komen, namelijk dat grote internetplatformen zoals Facebook en Google moeten bijdragen. Ze opteren hier voor een internationale samenwerking, maar bij gebrek hiervan, zal België dit zelf invoeren tegen 2023;
- Het statuut van klokkenluider zal worden bevestigd;
- Inzake de bestrijding van fake news zullen de maatregelen versterkt worden;
- In het volgende Nationale Veiligheidsplan zal de strijd tegen (online) discriminatie- en haatmisdrijven verder gezet worden en moet de ongelijke vervolging van verschillende soorten haatmisdrijven weggewerkt worden;
- Voorts zal er ingezet worden op de ontwikkeling van wetenschap en technologie, op onderwijs en academisch onderzoek.
EUROPESE UNIE ZET ZICH IN TEGEN FAKE NEWS
12 juni 2020
Sinds het begin van de coronacrisis is de nood aan nieuws des te belangrijker geworden. De crisis heeft aangetoond dat vrije en onafhankelijke media essentieel zijn om betrouwbare en juiste informatie te kunnen aanbieden. Covid-19 heeft er echter voor gezorgd dat er een grote hoeveelheid fake news aanwezig was. De Europese Unie heeft de afgelopen weken al verschillende initiatieven genomen om desinformatie te bestrijden, zoals het beter informeren van burgers en het nauwer samen werken met internationale actoren, maar ook via het herstelpakket voor de mediasector zelf. Er is echter nood aan verdere stappen. Daarom hebben de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger een gezamenlijk standpunt gepubliceerd waarin de reeds genomen maatregelen worden geanalyseerd en volgende maatregelen worden toegelicht.
De voorbije weken was er een ware “infodemic” over het coronavirus, waarvan lang niet alle informatie correct was. Toch kan niet alle onjuiste informatie worden beschouwd als fake news. Sommige informatie kan namelijk onjuist zijn, maar had niet die intentie. Er moet dusdanig een onderscheid gemaakt worden tussen illegale content en schadelijke content die niet illegaal is. Men moet nagaan of er de bedoeling was om mensen te misleiden, om publieke schade te verrichten of om winst te maken.
De EU neemt voor de nabije toekomst enkele concrete maatregelen om de strijd tegen fake news verder te zetten. Zo zullen online platformen maandelijks moeten rapporteren over hoe zij desinformatie tegengaan (met het oog op de gedragscode inzake desinformatie), zal de Europese Commissie fact-checking ondersteunen door de oprichting van het European Digital Media Observatory en zal er meer steun gegeven worden aan onafhankelijke media en journalisten in de EU en wereldwijd. Er zal eveneens meer steun gegeven worden voor de controle op schendingen van de persvrijheid en voor het bepleiten van een veiliger mediaklimaat, waarbij de vrijheid van meningsuiting voorop staat.
Deze initiatieven vormen de basis voor het toekomstige European Democracy Action plan, wat tegen eind 2020 wordt verwacht, en de Digital Services Act.
Het volledige standpunt is hier terug te vinden.
Nieuws en fake nieuws in tijden van corona – extra lesmateriaal Nieuws in de Klas
21 april 2020
Het nieuws over het coronavirus kan voor jongeren overweldigend zijn. Er circuleren ook heel wat valse berichten via sociale media. Hoe ga je daar als leerkracht mee om? En hoe bespreek je dit met je leerlingen via de digitale leeromgeving? Nieuws in de Klas geeft graag enkele tips mee.
De meeste leerlingen komen elke dag in aanraking met het nieuws over het coronavirus via televisie, radio, sociale media, familie, … Veel nieuws gaat over de toename van het aantal zieken en doden, een boodschap die op kinderen een grote impact kunnen hebben. In het nieuws krijgen bijzonderheden en uitzonderingen uiteraard meer aandacht. Het coronavirus is veel in het nieuws omdat het een nieuw virus is. De soms alarmerende toon van de berichtgeving neemt dan ook vaak de bovenhand.
Lesfiche en extra informatie voor leerlingen
Download hier een extra lesfiche voor jouw leerlingen.
Fake news
Als schokkend nieuws dichterbij komt, is de kans groter dat er geruchten ontstaan. Zo ook rondom het coronavirus. De afgelopen weken werden heel wat valse berichten de wereld ingestuurd, vooral via sociale media. In Marokko werd vorige week zelfs een Youtuber gearresteerd voor het verspreiden van valse berichten. Ook Rusland zorgt voor beroering.
Voor leerlingen is het niet altijd evident om te achterhalen of een bericht echt is of nep. Gelukkig worden verschillende valse berichten op dagelijkse basis ontkracht via zowat alle nieuwsmedia.
Wanneer leerlingen berichten lezen, staan ze hier best even bij stil. Dat kan door de 5W- methode toe te passen: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Meer weten? Neem een kijkje in de lesfiche een artikel lezen en artikel schrijven).
Daarnaast kunnen ook deze tips hen helpen:
- Lees het hele bericht en nooit alleen de titel
- Ga na waar het artikel vandaan komt
- Is het satire of een column?
- Welke bronnen werden gebruikt?
- Wat weet je over de auteur van het artikel?
- Controleer de datum
- Praat er over met anderen. Wat denken zij?
Ben je niet helemaal zeker of de informatie die je vond, klopt? Check het hier via de factchecker.
Ook op het jongerenplatform WatWat kan je heel wat tips terugvinden nepnieuws te herkennen.
Betrouwbare nieuwsbronnen
Maar waar vind je dan nog betrouwbare informatie? Volg enkele kanalen waarvan je weet dat deze betrouwbare informatie geven. Een overzicht van de nieuwsmedia binnen Nieuws in de Klas kan je hier terugvinden.
Enkele tips:
- Volg de officiële informatie en persconferenties van de overheid.
- De Vlaamse kranten en magazines bieden heel wat betrouwbare informatie via hun websites die dagelijkse (in de meeste gevallen zelfs elke paar minuten) worden geüpdatet. Zowat alle artikels rond corona worden gratis ter beschikking gesteld. Sommige achtergrondinformatie zit wel achter de pay wall. Daarvoor kunnen de digitale logins van Nieuws in de Klas handig zijn: een volledige toegang tot al deze sites gedurende 1 week. Hou zeker de website en de Facebookpagina van Nieuws in de Klas in de gaten om te zien wanneer deze codes aangevraagd kunnen worden.
- Misschien volg je het nieuws liever via Instagram? Wist je dat zowat alle Vlaamse nieuwsmedia ook een Instagrampagina hebben met dagelijkse updates? Zo lees je soms ook wat luchtiger nieuws over corona die de reguliere websites niet meteen halen.
- Of volg de onafhankelijke nieuwssites, VRT NWS, VTM NIEUWS, ….
Extra lessuggesties
Deze opdrachten kunnen leerlingen van op afstand maken en kaderen bovendien in de eindtermen Mediawijsheid en burgerschap.
- Nieuwsdagboek: Hou een week lang een nieuwsdagboek bij. Welk nieuws vinden zij belangrijk? Waarom? Wat is de nieuwswaarde van hun keuzes? Let op: sommige kinderen ondervinden best wel wat stress bij het volgen van nieuws in crisistijden, denk dus goed na of jouw leerlingen hier klaar voor zijn.
- Factcheck Vlaanderen: Kunnen de leerlingen nepnieuws opsporen? Vonden ze iets online of via sociale media dat niet helemaal klopt?
- Iedereen Journalist. Hoe wordt het nieuws gemaakt? Wat zijn de voor- en nadelen van elk medium? Dat ontdek je in deze tool aan de hang van verschillende video’s en getuigenissen met journalisten;
- Laat de leerlingen een eigen krant maken via de KrantenMaker van wat ze de afgelopen dagen meegemaakt hebben. Of laat hen een filmpje, Instagrampost, StopMotion filmpje maken van iets wat ze de afgelopen dagen meegemaakt hebben.
- Er verschijnen heel wat leuke cartoons in de kranten (online en op papier). Kunnen de leerlingen ook zelf een cartoon verzinnen of tekenen over iets dat ze de afgelopen dagen hebben gedaan?
- Of neem eens een kijkje in de online themadossiers, de collectie op Het Archief voor Onderwijs met KLAAR, …