Uitgeversrecht: Nederlandse en Deense uitgevers opteren voor gezamenlijk beheer

6 augustus 2021

In het kader van de implementatie van de Richtlijn Auteursrechten, die een nieuw recht voor de uitgevers invoert, in nationale wetgeving, stomen verschillende Europese landen zich klaar voor de intense onderhandelingen met de grote techgiganten Google en Facebook. De voorbije jaren is echter duidelijk geworden dat het onderhandelen en het verkrijgen van een correcte vergoeding niet gemakkelijk is. De Franse uitgevers trokken naar de Franse Mededingingsautoriteit wegens het niet te goeder trouw onderhandelen van Google en kregen zelfs gelijk, maar er werden reeds verschillende individuele overeenkomsten gesloten tussen de techgiganten en kleine uitgevers waarbij geen of slechts een heel kleine vergoeding wordt uitgekeerd.

Om dezelfde problematiek te vermijden, onderzoeken verschillende Nederlandse uitgevers en publieke omroepen of een gezamenlijk beheer een mogelijkheid is. Een individuele, kleine uitgever die onderhandelt met een groot bedrijf zoals bv. Google, heeft niet voldoende drukkingsmiddel of macht iets te bereiken en dit zal steeds in het nadeel van de uitgever zijn. Net daarom zal onderzocht worden of de Nederlandse media de krachten kan bundelen in een beheersvennootschap en als één blok kan onderhandelen met de techgiganten. Vrijwel alle Nederlandse media zullen in overleg gaan, maar zijn zich bewust dat dit de nodige tijd in beslag zal nemen.

Ook in Denemarken volgt men dezelfde strategie. Bijna alle Deense media zullen gezamenlijk de onderhandelingen met Google en Facebook voeren. De beheersvennootschap wil in eerste instantie het recht op hun content veilig stellen en pas daarna een correcte vergoeding regelen. De techgiganten moeten eerst en vooral erkennen dat de content die zij, zonder toestemming, verspreiden op hun platformen niet hen toebehoren maar de uitgevers. Pas daarna moet een eerlijke vergoedingsregeling berekend worden.

Google probeert eveneens het uitgeversrecht te linken aan Google Showcase, al ziet de Deense beheersvennootschap dit als een poging het uitgeversrecht te ondermijnen en heeft geen intentie toe te treden.

Nederland zwakt strenge cookiewet af

31 mei 2013

 
Minister van Economische Zaken Kamp heeft op 20 mei 2013 het aangekondigde wetsvoorstel tot wijziging van de cookiewet toegelicht.

Het wetsvoorstel breidt de uitzonderingen waarvoor geen expliciete toestemming nodig is uit met een derde categorie van cookies. Zo zou voor cookies die dienen om informatie te verkrijgen over de kwaliteit of effectiviteit van de website geen expliciete toestemming nodig zijn op voorwaarde dat dit geen of geringe gevolgen heeft voor de persoonlijke levenssfeer van de internetgebruiker. Dit maakt het mogelijk – naast de functionele cookies die uitsluitend dienen om communicatie mogelijk te maken of die noodzakelijk zijn om de door de internetgebruiker gevraagde dienst te leveren –  analytische (first party en third party), affiliate en a/b testing cookies te plaatsen zonder dat hiervoor een expliciete toestemming noodzakelijk is. De cookies mogen wel niet aangewend worden om profielen van internetgebruikers op te stellen aangezien dit gebruik wél gevolgen heeft voor de persoonlijke levenssfeer van de internetgebruiker.

In de toelichting van het wetsvoorstel wordt ook dieper ingegaan op het begrip “toestemming”. Een nieuwigheid hier is dat de minister pleit voor een impliciete toestemming voor die cookies die niet onder de uitzonderingsregeling vallen en vooralsnog onderworpen zijn aan een expliciete toestemming (bv. tracking cookies). Volgens Minister Kamp moet een rechtsgeldige toestemming afgeleid kunnen worden uit het gedrag van de internetgebruiker wanneer deze laatste bijvoorbeeld verder surft nadat er een boodschap verschijnt dat er cookies worden geplaatst.

In België blijft een verduidelijking van het één artikel vooralsnog uit waardoor het nog steeds hoogst onduidelijk is welke categorieën van cookies precies onder de uitzondering en vallen en op welke manier er correct toestemming kan verkregen worden voor de andere categorieën.

Het wetsvoorstel met bijhorende toelichting vindt u hier.

Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia

Komt Nederland terug op strenge cookiewet?

29 maart 2013

De in mei 2012 In Nederland aangenomen cookiewet ligt al van in het begin onder vuur en blijft tot op vandaag voor irritatie zorgen. De Nederlandse wetgever heeft immers het woord “toestemming” streng uitgelegd in die zin dat de toestemming een vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting moet betreffen, geen implied consent met andere woorden. Enige uitzondering hierop zijn technische cookies (bv. winkelmandje) die noodzakelijk zijn om de door de gebruiker gevraagde dienst van de informatiemaatschappij te leveren.
Minister Van Economische Zaken Kamp heeft nu aangekondigd dat hij van plan is de cookiewet wat betreft analytische cookies aan te passen zodat voor deze cookies geen toestemming meer nodig is. Voor het plaatsen van tracking cookies zou impliciete toestemming dan weer voldoende moeten zijn. De internetgebruiker zou nog steeds geïnformeerd moeten worden, maar als hij deze mededeling verschillende keren negeert, impliceert dat toestemming om deze cookies te plaatsen. Dit om te vermijden dat internetgebruikers te pas en te onpas met pop-ups geconfronteerd worden die hen de toegang tot de website weigeren, tenzij ze expliciet toestemming geven voor het plaatsen van die cookies.
Op 6 maart 2013 heeft ook de Tweede Kamer zich eveneens gekeerd tegen het behoud van een expliciete toestemming voor tracking cookies. Er werd een motie van de partijen PvdA en VVD aangenomen die het standpunt van minister Kamp enigszins bijtreedt zeggende dat er een actieve handeling van de gebruiker nodig is bij het akkoord op de cookies. Het is echter nog verre van duidelijk wat die actieve handeling nu precies inhoudt.
De komende weken wordt meer duidelijkheid verwacht. Er komt naar alle waarschijnlijkheid een wetswijziging die, naast de reeds bestaande uitzondering voor technische cookies, een uitzondering zal invoeren voor analytische cookies en een wetswijziging of Algemene Maatregel van Bestuur die zal bepalen in welke gevallen toestemming impliciet kan worden gegeven.
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia

Weldra duidelijkheid inzake hyperlinking?

18 februari 2013

In een eerdere nieuwsbrief berichtten we reeds dat de Rechtbank van Amsterdam voor het eerst in de Nederlandse rechtspraak oordeelde dat een hyperlink in bepaalde specifieke omstandigheden een auteursrechtelijke inbreuk oplevert.  Op basis van door het Hof van Justitie uiteengezette criteria in twee zaken over naburige rechten (SFC en Phonographic Performance van 15 maart 2012) oordeelde de rechtbank dat er sprake was van een mededeling aan het publiek gezien met kennis van zaken gelinkt werd naar auteursrechtelijk beschermde content, hierdoor een nieuw publiek bereikt werd en er sprake is van een winstoogmerk.
Het is momenteel koffiedik kijken of het Hof van Justitie zelf dezelfde criteria zou toepassen in een auteursrechtelijke zaak rond hyperlinking. Enige verduidelijking zit er weldra aan te komen. Het Zweedse Hof van Beroep heeft immers een aantal interessante prejudiciële vragen inzake hyperlinking gesteld. In casu gaat het om vier journalisten van een Zweedse krant die een passende vergoeding eisen van de zoek- en aggregatiedienst Retriever omdat deze laatste zonder toestemming naar hun artikels op de krantenwebsite linkt.
Het Zweedse Hof van Beroep verzoekt het Hof van Justitie om een prejudiciële beslissing over de volgende vragen:

1. Is sprake van mededeling aan het publiek in de zin van artikel 3, lid 1, van richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij, wanneer iemand anders dan de houder van het auteursrecht op een bepaald werk, op zijn website een aanklikbare link plaatst naar het werk?
2. Is het voor het antwoord op de eerste vraag relevant of het werk waarnaar de link verwijst, geplaatst is op een website op het internet waartoe iedereen zonder beperkingen toegang heeft dan wel of de toegang op enige wijze is beperkt?
3. Moet bij de beantwoording van de eerste vraag onderscheid worden gemaakt tussen gevallen waarin het werk, nadat de gebruiker op de link heeft geklikt, wordt getoond op een andere website, en gevallen waarin het werk, nadat de gebruiker op de link heeft geklikt, aldus wordt getoond dat de indruk wordt gewekt dat het op dezelfde website verschijnt?
4. Kan een lidstaat een ruimere bescherming bieden aan het uitsluitende recht van auteurs door onder het begrip “mededeling aan het publiek” een groter aantal handelingen te verstaan dan welke zijn genoemd in artikel 3, lid 1 van richtlijn 2001/29?

Het Hof zal dus binnen afzienbare tijd moeten oordelen en duidelijkheid bieden of hyperlinken een mededeling aan het publiek uitmaakt en bijgevolg toestemming vereist. De European Copyright Society, een groep van prominente academici uit verschillende Europese landen, is alvast van mening dat hyperlinken niet kan worden beschouwd als een mededeling aan het publiek. Hyperlinken is eigen aan de werking van het internet. Dit reguleren zou de werking van het internet en bijgevolg de toegang tot informatie en de vrijheid van meningsuiting te fel belemmeren.  Hun volledige advies vindt u hier.
Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia

Nederland: smartphones, tablets en computers vallen vanaf 2013 onder het thuiskopie systeem

14 november 2012

Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Onder het huidige thuiskopie systeem is in Nederland enkel een vergoeding verschuldigd voor blanco cd’s en dvd’s. De afgelopen jaren is het aantal dragers en apparaten dat gebruikt wordt om in een thuisomgeving reproducties te maken van auteursrechtelijk beschermde werken echter sterk toegenomen. De stichting Thuiskopie wilde de lijst van dragers en apparaten waarvoor een vergoeding verschuldigd is, uitbreiden. Het thuiskopie systeem is in Nederland echter al enige jaren bevroren waardoor er geweigerd werd een thuiskopie systeem in te voeren voor deze nieuwe dragers en apparaten.
Op 27 maart 2012 heeft het Hof van Den Haag, in een zaak aangespannen door beheersvennootschap Norma, deze bevriezing als onrechtmatig geoordeeld. Door het thuiskopie systeem niet uit te breiden, handelt Nederland namelijk in strijd met de Richtlijn Informatiemaatschappij die lidstaten de keuze laat tussen het invoeren van een thuiskopie uitzondering waar een billijke vergoeding tegenover staat, of het strikt handhaven van het exclusief recht van de rechthebbende. Een lidstaat die het maken van een thuiskopie toelaat, moet ervoor zorgen dat de rechthebbende daarvoor een billijke compensatie ontvangt die het mogelijke nadeel moet vergoeden dat de rechthebbende door de betrokken reproductiehandeling lijdt. Wanneer Nederland bijgevolg heeft gekozen voor een systeem waarin een heffing wordt gelegd op apparaten die gebruikt worden om in een thuisomgeving reproducties te maken, mag het daarvan niet, althans niet zonder gegronde redenen, een of meerdere categorieën uitzonderen die eveneens in meer dan verwaarloosbare mate, voor het maken van thuiskopieën worden gebruikt en daardoor schade voor de rechthebbenden veroorzaken, aldus het Hof.
Op 23 oktober 2012 werd dan ook een nieuw besluit met betrekking tot het thuiskopie systeem uitgevaardigd dat vanaf 1 januari 2013 in werking treedt. De heffingen op blanco cd’s en dvd’s zijn verlaagd, terwijl apparaten als computers, tablets en smartphones nu ook worden belast (2,5 € of 5 € in functie van de opslagcapaciteit). Deze tarieven zijn het resultaat van onderhandelingen tussen staatssecretaris Teeven en de belanghebbenden in het overlegorgaan SONT, waarin betalingsplichtige fabrikanten en importeurs zijn vertegenwoordigd.
In België dient de vergoeding voor rechthebbenden in het thuiskopie systeem eveneens te worden uitgebreid. De lijst van apparaten die vandaag in aanmerking komen voor een vergoeding is niet meer aangepast aan de realiteit: de belangrijkste apparaten waarmee kopieën van beschermde werken kunnen worden gemaakt en waarop een vergoeding moet worden geheven – zijnde de computers en tablets – vallen hier nog steeds uit de boot.

Nederlandse rechtspraak: hyperlink in specifieke omstandigheden auteursrechtelijke inbreuk

3 oktober 2012

Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
De Rechtbank van Amsterdam oordeelde op 12 september 2012 voor het eerst in de Nederlandse rechtspraak dat een hyperlink in bepaalde specifieke omstandigheden een auteursrechtelijke inbreuk oplevert.
Geenstijl publiceerde op 27 oktober 2011 op haar website een artikel over het uitlekken van Playboy foto’s met een hyperlink naar een bestand op een Australische website Filefactory.com waar de bewuste foto’s op konden worden teruggevonden. De fotoreportage verscheen pas in de Playboy publicatie van december 2011.
Om na te gaan of het handelen van Geenstijl als een auteursrechtelijke relevante mededeling moet worden beschouwd, moet het begrip mededeling worden uitgelegd in overeenstemming met het begrip mededeling aan het publiek uit de Richtlijn 2001/29 Informatiemaatschappij. Volgens overweging 23 van deze richtlijn dient een ruime betekenis te worden gegeven aan dit begrip. Het omvat elke mededeling die aan een  niet op de plaats van oorsprong van de mededeling aanwezig publiek wordt gedaan. Volgens recente rechtspraak van het Hof van Justitie (o.a. SCF en Phonographic Performance van 15 maart 2012) dient rekening te worden gehouden met de omstandigheden van het geval waarbij een aantal criteria een rol spelen. Van belang is in het bijzonder of er sprake is van een interventie, een (nieuw) publiek en een winstoogmerk.
De rechtbank van Amsterdam stelt dat het plaatsen van een hyperlink in beginsel geen zelfstandige mededeling uitmaakt omdat de feitelijke terbeschikkingstelling aan het publiek plaatsvindt op de website waar de hyperlink naar verwijst.  In casu werd het bestand echter pas toegankelijk en vindbaar op het moment dat Geenstijl de link plaatste. Filefactory fungeert als een soort back-up voor bestanden dat zelf geen zoekfunctie aanbiedt en evenmin wordt geïndexeerd door Google. Gezien Geenstijl met volledige kennis van de gevolgen de link naar de foto’s heeft geplaatst, terwijl de fotoreportage daarvoor slechts voor een onbeduidend aantal personen vindbaar en toegankelijk was, is er volgens de rechtbank sprake van een interventie waarmee aan het publiek toegang werd verleend tot de fotoreportage.
Volgens de rechtbank werd door deze interventie een ander publiek bereikt dan hetgeen de rechthebbende voor ogen had toen deze toestemming verleend voor openbaarmaking van de fotoreportage. Er was immers nog geen, hooguit een zeer klein, publiek dat kennis had genomen van de fotoreportage. Door het plaatsen van de hyperlink kon een vrij grote en onbetaalde kring van personen (gemiddeld 230.000 bezoekers per dag) kennis nemen van de fotoreportage.
Tevens is er volgens de rechtbank sprake van een winstoogmerk. GeenStijl heeft de link onmiskenbaar geplaatst met de bedoeling bezoekers naar de website te trekken en heeft aldus profijt getrokken uit het toegankelijk maken van de fotoreportage.
Het volledige vonnis vindt u hier.