Wetsvoorstel ter bescherming van het vermoeden van onschuld afgevoerd

12 april 2012

Door Sandrien MAMPAEY, Legal & Administration Manager van Vlaamse Nieuwsmedia
Gedurende de maand maart werd het wetsvoorstel dat voorziet in de mogelijkheid publicaties recht te zetten of zelfs te verbieden ter bescherming van het vermoeden van onschuld prioritair behandeld in de Kamercommissie voor Justitie.
Na interne besprekingen in de commissie, hebben de indieners van het wetsvoorstel op eigen initiatief beslist het onderdeel over het recht op vergetelheid te schrappen. Het wetsvoorstel voorzag initieel immers dezelfde bescherming voor reeds veroordeelde personen om te beletten dat een sinds zes maanden veroordeelde persoon die zijn straf uitzit of al heeft uitgezeten, onnodig weer in de actualiteit zou komen. Restte nog de mogelijkheid om de Voorzitter van de Rechtbank van eerste aanleg, zetelend zoals in kortgeding, de bevoegdheid te geven publicatieverboden op te leggen wanneer het vermoeden van onschuld wordt geschonden. Verschillende deskundigen en betrokken partijen werden uitgenodigd om dienaangaande hun standpunt te verduidelijken.
Zowat elke gehoorde partij vond het voorstel te vaag en onduidelijk en om die reden dan ook niet-toepasbaar. Door o.a. de vertegenwoordigers van de persuitgevers werd gewezen dat, niettegenstaande het vermoeden van onschuld een belangrijk principe is in ons recht,  er geen enkele wettelijke bepaling is die de pers oplegt dit principe te respecteren. Deze verplichting wordt enkel opgelegd aan de rechtelijke macht. Ook werd gewezen op het feit dat, naast de juridische procedures en mechanismen die er al bestaan om mogelijke excessen te bestraffen, de sector zelf al jarenlang voorziet in een deontologische code en zodoende via zelfregulering deontologische inbreuken van journalisten aanpakt. Door deskundige Dirk Voorhoof werd wel het idee geopperd de mogelijkheid te creëren om de perskaart van de journalist te schorsen of in te trekken wanneer blijkt dat de deontologie niet werd nageleefd. Ook de wetgeving inzake het recht van antwoord dient te worden herzien en uitgebreid naar publicaties op internet.
De sp.a is alleszins van zin het wetsvoorstel van de heren Van der Maelen en Landuyt tot aanvulling van het Gerechtelijk wetboek wat betreft de vorderingen op eenzijdig verzoekschrift die betrekking hebben op de persvrijheid, opnieuw in te dienen. Dit wetsvoorstel wil de rechter in kortgeding een meer genuanceerde oplossing (dan een publicatieverbod) aanreiken in geval van eenzijdig verzoekschrift gericht tegen een publicatie of uitzending.