Platformen pleiten in de Senaat voor het reguleren van fake news

27 januari 2021

In de Senaat zijn de hoorzittingen omtrent het Informatieverslag Fake News nog steeds lopende. Zo werden vorig jaar reeds verschillende professoren, de Vereniging voor Journalisten en de Raad voor de Journalistiek uitgenodigd om hun standpunt uiteen te zetten. De hoorzittingen werden verder gezet op 18 januari 2021 met de staatssecretaris van Digitalisering Michel en met vertegenwoordigers van Facebook, Google, de European External Action Service (EEAS) en de Vrije Universiteit Brussel.

“Sociale media kanalen kunnen niet verantwoordelijk worden gesteld voor elk bericht dat op een platform geplaatst wordt, aangezien ze enkel instaan voor de verspreiding en niet voor de inhoud van een bericht,” poneerde Staatsecretaris Michel. Elkeen zou zelf verantwoordelijk moeten gehouden worden voor de berichten die hij of zij zelf plaatsen. Fake news is de laatste jaren een maatschappelijk probleem geworden. Burgers moeten leren met een kritische blik naar nieuws te kijken.

Facebook en Google hebben reeds zelf voor hun platformen een kader opgesteld. Facebook heeft met zijn Community Standards regels gecreëerd die bepalen hoe iemand zich moet gedragen op het platform, maar niet welke informatie er mag gedeeld worden. Facebook wil hiermee de vrijheid van meningsuiting en de toegang tot betrouwbare informatie garanderen. Het kader van Google omvat daarentegen wel regels omtrent het verwijderen van accounts en de bestrijding van desinformatie. Facebook zal enkel accounts of berichtgeving verwijderen wanneer hun Community Standards geschonden worden. Is dit niet het geval, wordt het bericht enkel minder verspreid of wordt een waarschuwingslabel geplaatst. Facebook vindt namelijk dat het als privaat bedrijf niet kan beslissen wat als “acceptable speech” geldt, maar neemt wel de verantwoordelijkheid om misinformatie te bestrijden.

De EEAS heeft reeds een gedragscode over desinformatie ontwikkeld waarin wordt beschreven (i) hoe platformen moeten omgaan met desinformatie, (ii) hoe ze monitoring kunnen vermijden, (iii) hoe ze meer transparantie kunnen verzekeren en (iv) een kader omtrent algoritmes.

Het delen van online content is een gedeelde verantwoordelijk en moet wettelijk verankerd worden. Om fake news grondig te bestrijden, is een allesomvattend regelgevend kader nodig zodat alle platformen de nodige maatregelen kunnen nemen. Alle partijen verwelkomen dan ook de Europese wetsvoorstellen Digital Services Act en Digital Markets Act.

Moet fake news gereguleerd worden?

7 oktober 2020

De senaat buigt zich momenteel over de bestrijding van fake news. In het kader van het toekomstig informatieverslag werden reeds verschillende hoorzittingen georganiseerd. Op vijf oktober 2020 kwamen onder meer de Vereniging van Journalisten en de Raad voor de Journalistiek hun standpunt uiteen zetten.

De VVJ is van oordeel dat kwalitatieve journalistiek moet worden gewaarborgd door enerzijds de uitgevers, die hun journalisten correcte arbeidsvoorwaarden en een goede werklast bieden, en anderzijds door de overheid, met onder meer de wet van 1963 inzake de erkenning en de bescherming van de titel van beroepsjournalist. Ook mediawijsheid is niet te onderschatten in de strijd tegen fake news. De VVJ maakt een onderscheid tussen desinformatie, waarbij moet ingezet worden op transparantie en fake news, waar er wel degelijk plaats kan zijn voor censuur. Hier kijkt de VVJ naar de online platformen zelf.

Langs de Franstalige kant vindt l’Association des Journalistes Professionnels (AJP) dat platformen zelf actie moeten ondernemen, en wanneer zij dit niet doen, hiertoe moeten worden verplicht. De AJP pleit voor een GAFA belasting die dient terug te vloeien naar degenen die correcte informatie verspreiden.

Volgens de Raad voor de Journalistiek moet men streven naar betrouwbare journalistiek en mediageletterdheid. Fake news moet ofwel worden verboden of men moet waarheidsgetrouwe informatie worden bevorderd. Sociale media mogen zelf niet beslissen welke media “kwaliteitsvol” zijn, hiervoor moet een zelfregulerende raad zijn waarbij media zich aansluiten en vervolgens engageren een gedragscode te volgen. De Raad voor de Journalistiek vindt ook dat de huidige regelgeving voor sociale media voldoende is en vreest dat zelfregulering bij online platformen weinig zal opleveren.

Le Conseil de déontologie journalistique (CDJ) vreest dat wetgeving inzake fake news gevaren inhoudt voor de volledige perssector. Ze opteren dan ook voor meer transparantie, de controle van de geloofwaardigheid van berichten en een samenwerking van alle partijen. Zelfregulering bij de  platformen zelf zal volgens hen niet de gewenste resultaten opleveren.

 

Naar een recht van antwoord online?

11 februari 2019

De Commissie Transversale aangelegenheden – Gemeenschapsbevoegdheden van de Senaat wordt verzocht een informatieverslag betreffende het recht van antwoord op het internet op te stellen. De huidige wetgeving is verouderd in die zin dat de regeling die van toepassing is, verschilt naargelang van het betrokken medium en geen bepalingen omvat inzake het recht van antwoord online.

Het doel van het informatieverslag is dan ook enerzijds een oproep te doen tot modernisering van de wetgeving en tot harmonisering van de toepasselijke rechtsregels en anderzijds een alternatieve oplossing te overwegen voor de geringe doeltreffendheid van de procedure in geval van weigering of laattijdige of zelfs niet-conforme publicatie van het antwoord.

Deze problematiek heeft de afgelopen jaren aanleiding gegeven tot discussie en verschillende wetsvoorstellen in opvolging van het debat van de werkgroep over het recht van antwoord die werd opgericht bij het Observatorium van de rechten op het internet en dat geleid heeft tot de goedkeuring op 5 september 2006 van advies nr. 5 over het recht van antwoord in de media.

De Commissie Transversale bevoegdheden is eind november haar werkzaamheden rond het informatierapport betreffende het recht van antwoord gestart met een aantal hoorzittingen. O.a. vertegenwoordigers van VVJ, AJP, Raad voor de Journalistiek, VRT, Media 21, academici en experten werden hierop uitgenodigd. Op maandag 4 februari 2019 kwamen de krantenuitgevers aan de beurt. U vindt hier de presentatie van Vlaamse Nieuwsmedia.